20 godina od prvih NATO bombi
Na današnji dan, pre tačno dve decenije, počela je vojna intervencija NATO alijanse na tadašnju Saveznu republiku Jugoslaviju, koja je trajala 78 dana.
Bombardovanje je počelo 24. marta oko 19:30, po naređenju tadašnjeg generalnog sekretara NATO Havijera Solane. Prema podacima stručnjaka iz Srbije, do 10. juna zabeleženo je 18.168 avio poletanja, iz NATO baze navodili su da ih je bilo 38.004, od toga 10.484 vatrenih dejstva, dok su ostalo bila izviđanja, letovi tankera, avaksa…
Napadi na SRJ organizovani su sa brodova u Jadranu, iz četiri vazduhoplovne baze u Italiji, a neke operacije izvršavali su i bombarderi koji su poletali iz baza u Zapadnoj Evropi, pa i iz SAD.
Odlukom bez saglasnosti UN o toj vojnoj intervenciji na SRJ, smatraju brojni kritičari, uspostavljen je model za intervencije i u Avganistanu, Libiji, Siriji, Iraku, Somaliji, Jemenu, Maliju i što je još gore, kraj se ne vidi – najavljuju se nove u Veneculeli, Nikaragvi, Kubi, Iranu…
Prema navodima diplomata, intervencija je dopinela i porastu nuklearnog nauoružanja, jer su se male i srednje zemlje uplašile da takođe mogu postati žrtve.
Prema procenama vojnih stručnjaka, iz 2016. godine, bombardovanje SRJ koštalo je NATO oko 43 milijarde dolara i bila je jedna od pet najskupljih intervencija, među kojima su i rat protiv terorizma, usledio nakon 11. septembra, i onaj u Vjetnamu.
Tokom tih 78 dana uništeno je oko 50 odsto proizvodnih kapaciteta zemlje, uglavnom u Srbiji. Britanski stručnjaci su ukupnu štetu procenili na milijardu dolara, a domaći na 30 i više milijardi.
Prema domaćim podacima stradalo je više od 2.500 ljudi, a ranjeno pet puta više. Hjuman rajts voč navodi da je broj žrtava bio između 488 i 527, i to u Srbiji 201, na KiM između 278 i 317, a u Crnoj Gori osmoro, dok Fond za humanitarno pravo, navodi da je ubijeno 454 civila i 300 pripadnika oružanih snaga.
Bombardovanje je završeno 10. juna. Dan ranije, predstavnici Vojske Jugoslavije i NATO potpisali su u Kumanovu Vojno-tehnički sporazum, kojim je precizirano povlačenje snaga VJ sa Kosova i ulazak u pokrajinu međunarodnih vojnih trupa.
